Ne Kazandık: Amerika’nın Afganistandaki Gizli Savaşı

Açıklama

İslamabad’daki CIA şefi 1989 yılının Şubat ayında, karargâha herkesin çok iyi bildiği şu kısa mesajı geçti: “Kazandık”. Amerikan tarihindeki en başarılı gizli istihbarat operasyonu, bu abartısız finalle sona erdi. Ne Kazandık adlı bu kitapta, CIA ve Ulusal Güvenlik Konseyi emektarlarından Bruce Riedel, Amerika’nın Afganistan’daki gizli savaşını ve Soğuk Savaş’ın akıbetini belirleyen Sovyet 40. Kızıl Ordu’nun mağlubiyetini anlatıyor. “Bu istihbarat operasyonu nasıl böylesi bir başarı elde etti” sorusuna cevap veren Riedel, genel kanının aksine, Amerika’nın bu istihbarat muharebesini nasıl kazandığını göstermek amacıyla incelikli bir anlatım sunuyor.

Riedel çok az kimsenin sahip olabildiği bir bakış açısına sahiptir: Sovyetler Birliği 1979 yılı Noel arifesinde Afganistan’a saldırdığında, kendisi CIA’in Operasyonlar Merkezine getirilmişti. Bu saldırı İstihbarat Teşkilatını gafil avlamış olsa da, Jimmy Carter tarafından başlatılan ve Ronald Reagan tarafından hızlandırılan karşı hamle, ustaca hazırlanmış bir istihbarat girişimiydi.

Pearl Harbor’dan 11 Eylül’e kadar istihbarat başarısızlıklarıyla ilgili pek çok kitap yazılmıştır. Ancak istihbarat operasyonlarının nasıl ve neden başarılı olduğuna dair yazılmış kitap sayısı çok azdır. Bunun yanıtı ise karmaşıktır; sebepleri arasında hem Amerika’nın düşmanlarının zayıflıkları ve hataları hem de ABD’nin sahip olduğu muhakeme ve mukavemet gücü yer alır.

Riedel kitabında, birbirine karşı mücadele eden Afgan komünistlerini, Rusları, Afgan mücahitlerini, Suudiler ve Pakistanlılar gibi çeşitli oluşumları tanıtıyor ve araştırıyor. Ve her ne kadar cephede hiç savaşmamış olsalar da, hiç kuşkusuz bu savaşa Amerikalılar da dâhildir. CIA subaylarını Afganistan’a, savaşmak bir yana, eğitim için bile göndermemiştir.

Amerikan tarafı için zafer 1989’da kazanılmış gibi görünüyordu. Geriye dönüp bakıldığında, Afganistan’da 1980’lerden itibaren, küresel cihat denen yeni bir dönemin başladığını görebiliriz. Bu kitap, Afgan istihbarat operasyonundan çıkarılacak dersleri ele alırken, aynı zamanda Afganistan’da sonradan yaşanan aşamaları da değerlendiriyor.

Afganistan ve Pakistan hakkında önde gelen istihbarat ve politika uzmanı, bugün Obama’nın savaşının hala devam ettiği dünyanın bu odak bölgesiyle Amerika’nın ilişkiye girmesinin esaslı ve özlü bir tarihini yazdı. Bu, hem ikna edici bir tarih hem de etkileyici bir ders kitabı.

Bob Woodward, Washington Post

Tam donanımlı birinden konuya otorite ve perspektifle bakan fevkalade hoş bir çalışma, bazı temel konular ve oyuncular hakkında fikrimi değiştirmeme sebep oldu.

John McLaughlin, eski CIA Başkan Yardımcısı ve Johns Hopkins University School for Advanced International Studies profesörü.

Amerika’nın Afganistan’daki 1979-1989 yıllarındaki örtülü savaşının ve “gizli savaş”ın önemli derslerinin nüfuz edici bir analizi. Ne Kazandık’ta Bruce Riedel Afgan gizli operasyonunun gelişimi hakkında görkemli bir kronolojik çalışma ve mücahitlerin Sovyetleri bozguna uğratmasının sonuçlarının soğukkanlı bir değerlendirmesini sunarak, bu konu hakkında en yetkin sesler arasındaki konumunu bir kez daha gösteriyor.

-General David H. Petraeus, ABD Ordusu (Emekli)